Nasze noworoczne świętowanie.

       14 stycznia 2025r. spotkaliśmy się, aby wspólnie świętować i życzyć sobie nawzajem dobrego, zdrowego roku obfitującego w piękne, pełne radości i satysfakcji chwile. Uroczyste spotkanie rozpoczęła nasza Pani Prezes, która serdecznie przywitała wszystkich obecnych, szczególnie gorąco państwa Wiktorię i Stanisława Bisztygów. Pani Wiktoria, znana nam już śpiewaczka, przyjęła zaproszenie na wspólne z nami kolędowanie. Było nam miło, że przyszedł świętować z nami (razem ze śliczną małą córeczką) jedyny z zaproszonych gości, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej Pan Paweł Piwowarczyk przywitany również serdecznie przez Panią Prezes.

       Jak zawsze nie zawiedli uczniowie szkoły muzycznej, którzy przybyli z Panią Dyrektor Magdaleną Irzyk i nauczycielami. Spotkanie umiliło dwoje akordeonistów i chór uczniów młodszych klas. To bardzo wzruszające, że dzieci i młodzież towarzyszą nam we wszystkich uroczystościach, prezentując muzyczne umiejętności. Jest to oczywiście zasługą dyrekcji i nauczycieli.

       Kolędowanie rozpoczęła pani Wiktoria Bisztyga, która, przy akompaniamencie pana Pawła Pierzchały, zaśpiewała pięknie i nastrojowo kilka kolęd i pastorałek, po czym, pod jej i jej męża przewodnictwem, rozśpiewaliśmy się i my. Okazuje się, że stanowimy zgrany i świetnie brzmiący chór. Brawo dla nas! Kilkoro z nas zaprezentowało się nawet solo, śpiewając kolejno zwrotki pięknej góralskiej pastorałki (mojej ulubionej) "Oj, Maluśki". Brawa były rzęsiste.

       Wszystko odbywało się przy kawie, herbacie i pysznych ciastach upieczonych przez nasze niezawodne, mistrzynie sztuki cukierniczej, koleżanki.

       Atmosfera spotkania była, jak zwykle, cudowna. Kolejny raz przekonaliśmy się, jak dobrze nam ze sobą i jak świetnie potrafimy razem się bawić i spędzać ze sobą czas. Im więcej takich wspólnych chwil, tym lepszy komfort życia.

       Dziękujemy więc Pani Prezes i wszystkim, którzy tak przygotowali spotkanie, aby było pięknie i dla duszy i dla ciała.

                                                                                                                                          Ewa Kozłowska

Debata międzypokoleniowa

W dniu 10 stycznia 2025 r. w Filii MBP Stadnikach odbyła się debata międzypokoleniowa w ramach projektu pt. „Międzypokoleniowy dialog o wartościach UE’’ realizowanego przez Fundację Active Support Academy prowadzonej przez Panią Elżbietą Gawędę.

Uczestnikami debaty międzypokoleniowej byli: młodzież ze szkoły podstawowej z Wieliczki (uczniowie klasy 7 i 8 ), z liceum z Gdowa (uczennice II klasy), przedstawicielki ŚDO w Dobczycach oraz członkinie i członkowie SUTW w Dobczycach.

Moderatorem debaty i ekspertem w projekcie jw. był Pan Wojciech Kochan, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Debata była podzielna na cztery bloki tematyczne:

1. Cele i wartości EU w praktyce

2. Integracja europejska – szanse i wyzwania

3. Prawa człowieka i mniejszości w Unii Europejskiej

4. Prawa dziecka

Wszyscy uczestnicy debaty byli bardzo aktywni. Cieszy fakt, że młodzież była zaangażowana i nie wstrzymywała się od wypowiedzi.

Zdumienie ogarnęło uczestników, że 3,5 godzinne spotkanie upłynęło niezauważone!

Dziękujemy Pani Elżbiecie Gawędzie za zaproszenie.

                                                                                 Wanda Balcerzak-Żółtowska

         W dniu 7.01.2025 r. Pan dr Paweł Wojnarowski wygłosił wykład pt.

                  BEZPIECZEŃSTWO SENIORA – Cyberprzestępczość

Cyberprzestępczość – to nielegalne działania prowadzone za pomocą :

• komputerów,

• internetu,

• innych technologii cyfrowych np. telefony.

Cyberprzestępczość obejmuje przede wszystkim kradzież danych, oszustwa internetowe, włamania do systemów komputerowych oraz rozprzestrzenianie złośliwego oprogramowania.

Niektóre rodzaje rodzaje cyberprzestępstw to:

- kradzież tożsamości: nieautoryzowane zdobywanie i wykorzystywanie cudzych danych osobowych do oszustw np. otwierania kont bankowych lub zaciągania kredytów na cudze nazwisko;

- oszustwa internetowe: fałszywe oferty pracy, oszustwa na portalach aukcyjnych, fałszywe sklepy internetowe czy inwestycje w fikcyjne projekty;

- oszustwa związane z bankowością internetową: próby wyłudzenia pieniędzy poprzez fałszywe strony bankowe, przechwytywanie transakcji czy nieautoryzowane przelewy;

- oszustwa na portalach społecznościowych: tworzenie fałszywych profili, wyłudzenie informacji lub pieniędzy poprzez manipulowanie emocjami użytkowników.

Przykłady oszustw:

• NA WNUCZKA - NA POLICJANTA – WYPADEK:

- złodziej opowiada historię o spowodowanym przez niego wypadku drogowym

i mówi, że pilnie potrzebuje pieniędzy, aby uniknąć konsekwencji np. kobieta w ciąży, złamany nos);

• INWESTYCJA:

- rzekomy wnuk przekonuje, że pilnie potrzebuje określonej kwoty na inwestycję,

która wkrótce się zwróci z ogromnym zyskiem;

• OPERACJA:

- podszywający się pod krewnego złodziej przekonuje, że musi poddać się poważnej

operacji i natychmiast potrzebne są mu pieniądze na zabieg.

• NA PRACOWNIKA BANKU:

- oszuści dzwonią do klientów i podszywają się pod pracowników banku.

Mogą twierdzić, że ktoś wziął pożyczkę na twoje dane lub zrobił przelew.

• NA NIEZAPŁACONE RACHUNKI:

- socjotechnika- wywołanie emocji i strachu.

Kliknięcie infekuje telefon i wykrada dane logowania do banku, dane kart płatniczych.

• NA PACZKĘ - NA KURIERA:

- wyłudzenie danych poprzez kliknięcie w link,

-ogromne rachunki za przekierowane rozmowy telefoniczne, kiedy kurier korzysta

z naszego telefonu w celu wyjaśnienia sytuacji.

• NA BLIK:

- próba wyłudzenia kodu blik, aby w ten sposób wyłudzić pieniądze (metody:

kradzież portfela, na pożyczkę, zakup na OLX, na pracownika banku).

JAK SIĘ CHRONIĆ ?

• Bądź ostrożny w kontakcie z nieznajomym.

• Nigdy nie przekazuj pieniędzy osobom, których nie znasz.

• Nie ufaj osobom które telefonicznie podają się za krewnych lub ich przyjaciół.

• Nie podawaj imion swoich wnuków, ani ich obecnej sytuacji.

• Zawsze potwierdzaj prośbę o pomoc, kontaktując się osobiście :

  wykonaj telefon lub skontaktuj się bezpośrednio.

• Nie klikaj w nieznane linki (w e-mailu, w sms-ie).

• Gdy ktoś dzwoni w takiej sprawie i pojawi się jakiekolwiek podejrzenie, że to może być oszustwo koniecznie powiadom Policję (nr tel. 997 lub 112).

Wykład był bardzo ciekawy, pouczający seniorów, ale i każdego z nas o zagrożeniach na jakie jesteśmy narażeni w dzisiejszym świecie i na coraz to nowe pomysły przestępców.

                                                                                                                                    Maria Wątorek 

Białe Kordyliery - ich piękno i potęga.

17 grudnia mieliśmy przyjemność gościć po raz drugi Panią dr Elżbietę Jodłowską. Tym razem poznaliśmy ją jako wytrawną andynistkę. Pani Elżbiecie towarzyszył mąż, który swoimi spostrzeżeniami uzupełniał wypowiedzi żony.

Swoją prezentację Pani Elżbieta oparła na pięknych zdjęciach i filmach dokumentujących jej wysokogórskie wyprawy.

Kordyliery Białe są pasmem Kordylierów Zachodnich leżących w regionie andyjskim. Najwyższym szczytem jest Huascaram (6768 m n.p.m.).

Białe Kordyliery to najwyższe góry lodowcowe w strefie tropikalnej. Majestatyczne, pokryte śniegiem szczyty obrazują nazwę gór.

Wspinanie się na szczyty Białych Kordylierów jest stosunkowo łatwe i wielu wspinaczy decyduje się na te wyprawy. Jednak zdobycie szczytu trwa dużo dłużej niż np. w Alpach. Początkowy etap można pokonać wynajętym samochodem wąskimi i niebezpiecznymi górskimi drogami. Dalszą trasę odbywa się samodzielnie z dwudziestokilogramowym plecakiem bądź karawaną osłów i mułów. Zdjęcia w pewnym stopniu oddawały piękno i malowniczość podróży karawaną wysokogórskimi przełęczami. Muły są zwierzętami bardzo cennymi w Andach, bo świetnie sobie radzą w tak trudnym terenie. Są odporne na niskie temperatury, podobnie jak małe silne konie, potomkowie koni andaluzyjskich, zwane emergency horse, bo służą do transportu poszkodowanych w górskich wypadkach.

W czasie podróży wspinacze podziwiają lazurowe wysokogórskie jeziora, przepiękną florę Kordylierów, hodowane wysoko w górach zwierzęta, ośnieżone majestatyczne szczyty, występujące tylko w Andach penitenty czyli dochodzące do 3 m wysokości formacje lodowe na wzór ludzkich postaci, rzeźbione przez słońce i wiatr, zamarzające nocą.

Zdobywanie szczytu odbywa się etapami od obozu bazowego (base camp) do następnej bazy. Konieczna jest dwudniowa aklimatyzacja, bo choroba wysokościowa jest bardzo niebezpieczna. Należy również przygotować sprzęt do dalszej drogi - ogromne ilości lin, szable lodowe, śruby do mocowania lin, czekany. Wyczerpujące i uciążliwe jest ciągłe przepakowywanie sprzętu i bezustanne nim operacje, zakładanie kolejnych stanowisk do wspinaczki. Bardzo niska temperatura, wysokość, trudność w oddychaniu powodują ogromne zmęczenie i konieczność odpoczynku już po pokonaniu 10 m. Bardzo niebezpieczne są często niewidoczne szczeliny lodowe.

Campo Alto czyli High Camp to obóz wysoki na lodowcu. W nim już zostają tragarze, pełnoprawni uczestnicy wyprawy. Szczyt atakują andyniści. Pani Elżbieta dokonała tego razem z kolegą i przewodnikiem. Aby zdobyć szczyt wychodzi się o północy, żeby o wschodzie na niego wyjść (ponad 6 tys. m n.p.m.) i zejść do obozu w tym samym dniu.

Pani Elżbieta jest antropolożką i badaczką kultury rdzennej ludności Ameryki Łacińskiej.W trakcie swoich wypraw spotyka się z ludnością i zbiera materiały do swoich naukowych prac. Podkreśliła jak ważne jest okazywanie szacunku tubylcom. Konieczne jest uzyskanie od nich pozwolenia na przemierzanie szlaków gór, które dla nich są święte. Należy mieszkańców zaprosić na poczęstunek. Indianie andyjscy mieszkają często wysoko w górach w glinianych domach i odwiedzenie ich z poczęstunkiem w trakcie wspinaczki jest bardzo ważne. Są bardzo dumni, ale gościnni i serdeczni dla tych, którzy ich szanują.

Prezentacja Pani dr Elżbiety Jodłowskiej była bardzo ciekawa i wzbogaciła nas o nową interesującą wiedzę. Mogliśmy, na podstawie zdjęć i filmów, obrazowo i wyczerpująco komentowanych, uczestniczyć w andyjskiej wspinaczce na wysokie szczyty Kordylierów Białych i podziwiać ich piękno.

                                                                                                  Ewa Kozłowska

ks. Józef Poniatowski – bohater narodowy: człowiek i mit

wykład Janusza Sepioła

      W dniu 3 grudnia 2024r. wysłuchaliśmy z zainteresowaniem wykładu p. J. Sepioła – entuzjasty Napoleona Bonaparte i jego epoki. Bohater wykładu był mocno związany z cesarzem Francuzów.

     Ród Poniatowskich wypłynął i zaczął mieć znaczenie w XVIII w. Składał się z 4 braci:

1. Kazimierz – podkomorzy i starosta spiski, przyczynił się do I rozbioru Polski

2. Andrzej – feldmarszałek i ojciec Józefa oraz Marii Teresy.

3. Michał Jerzy – prymas, źle zapisał się w historii, uznany za zdrajcę i powieszony w 1794 r. w Warszawie

4. Stanisław August – ostatni król Polski, uważa się, że z nadania Rosji. Panował w latach 1764 –94

     Był człowiekiem wykształconym i inteligentnym, ale podatnym na obce wpływy. Do jego osiągnięć należy założenie Szkoły Rycerskiej i Szkoły Artystycznej oraz zbudowanie Pałacu na Wodzie w Łazienkach. Za jego panowania uchwalono Konstytucję 3 Maja. Zaopiekował się także bratankiem Józefem zastępując mu ojca i wychowując na Polaka. Józef urodził się bowiem w Wiedniu, słabo posługiwał się polszczyzną, zwłaszcza na piśmie. Miał zainteresowania wojskowe i w tym kierunku się kształcił.

     Swoje umiejętności miał okazję wykazać po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja, gdy stanął na czele korpusu wojska w jej obronie. Jednak Konfederacja Targowicka zniweczyła osiągnięcia Sejmu Czteroletniego. Zaczęto przygotowywać armię do wojny. Po sukcesie bitwy pod Zieleńcami – wojskiem dowodził J. Poniatowski, król ustanowił medal Virtuti Militari. Gdy król przystępuje do Targowicy, ks. Poniatowski nie może się z tym pogodzić i wyjeżdża do Wiednia. Wraca jednak, gdy wybucha Powstanie Kościuszkowskie, dostaje szlify oficerskie i walczy w powstaniu. Kończy się ono jednak rzezią Pragi, gdy zabrakło dowódcy i zła sława ciągnie się za ks. J. Poniatowskim. Dochodzi do III rozbioru Polski. Warszawa znajduje się w zaborze pruskim, Książę staje się kolaborantem, prowadzi złe, hulaszcze życie. Wyrywa się z tego życia na skutek działań wojennych Napoleona Bonaparte i jego zwycięstwa nad Prusami w 1807 r. Cesarz planuje wojnę z Rosją i potrzebuje przyczółka do działań. Tworzy namiastkę państwa polskiego w postaci Księstwa Warszawskiego. Nadaje mu konstytucję, tworzy sądownictwo i władze. Namiestnikiem zostaje Francuz Davout a ministrem wojny i naczelnym wodzem ks. Józef Poniatowski. Powstaje 100-tysięczna armia. W 1809 r. wybucha wojna z Austrią, Książę podąża na południe i wkracza do Krakowa. III zabór austriacki zostaje przyłączony do Ks. Warszawskiego.

     W 1812 r. Napoleon wyrusza na Moskwę, wśród dowódców jest także ks. Poniatowski. Wyprawa kończy się klęską a Książę zostaje ranny. Po przedostaniu się do Wilna i rekonwalescencji zbiera armię i mimo zakusów Prus i Rosji pozostaje wierny Napoleonowi. W 1813 r. ma miejsce bitwa pod Lipskiem zwana bitwą narodów. Wówczas dowodzi korpusem polskim a z rąk cesarza otrzymuje tytuł marszałka Francji, jednak po kilku dniach tonie w nurtach Elstery, po ciężkich ranach. Był problem z identyfikacją z powodu peruki, a raczej jej braku, którą nosił przez większą część życia. Pochowany został w Lipsku, potem przeniesiony do Warszawy, a wreszcie w 1817r. spoczął na Wawelu.

     W 1830r. zamówiono pomnik Księcia na koniu u rzeźbiarza L. Torvaldsena, który po ukończeniu nie spodobał się zleceniodawcom, bo przedstawiał J. Poniatowskiego w stroju cesarza rzymskiego. Zabrany do zbiorów prywatnych wrócił po odzyskaniu niepodległości i stanął przed Pałacem Saskim. Po powstaniu warszawskim został wysadzony. Jednak Duńczycy w latach 50-tych odlali nowy pomnik wg poprzedniego wzoru i oddali go Polsce. Stoi od tego czasu przed Belwederem – siedzibą prezydenta Polski.

     Losy ks. Józefa Poniatowskiego były bardzo złożone, składały się z dobrych i złych czynów, jednak możemy go uznać za bohatera, bo przeważyły zachowania patriotyczne i godne pochwały.

     Wykład był bardzo ciekawy, przedstawiał historię przedstawioną przez pasjonata Napoleona i jego czasów.

                                                                                                                                                            Anna Płachta