W dniu 13 maja 2025r. wysłuchaliśmy kolejnego wykładu Pani Adrianny Gajdziszewskiej

p.t. „Geniusz Picasso”

    Wykład poświęcony był życiu i twórczości Pabla Picassa – jednego z

najwybitniejszych artystów XX wieku, którego wpływ na rozwój sztuki nowoczesnej jest

nie do przecenienia.

Picasso był płodnym artystą, pozostawił po sobie ponad 13tys. obrazów, ponad 34tys.

ilustracji, ponad 100tys. szkiców i rysunków. Poza tym, tworzył ceramikę, rzeźbę, pisał

poezję, zajmował się scenografią, projektował stroje.

     Pablo Dieo Jose Francisco de Paula Ruiz y Picasso ( pełne nazwisko) urodził się

25.X.1881r w Maladze (Hiszpania). Był synem artysty, nauczyciela sztuki Jose Ruiz y

Blasco i Marii Picasso. Miał dwie siostry; Dolores i Conchite ( zmarła w wieku 8 lat).

Pablo od najmłodszych lat, szkicował, rysował, malował. Był bardzo uzdolnionym

wrażliwym dzieckiem. Początkowo przede wszystkim malował ojca, matkę, siostrę.

Pierwsze prace podpisywał Pablo Ruiz, później stwierdził, że nazwisko matki Picasso jest

bardziej odpowiednie dla artysty.

     Ojciec widział w nim wielki talent i zadecydował o wysłaniu Pablo do Szkoły Sztuk

Pięknych w Barcelonie. Jako 13-latek zdał egzaminy i został przyjęty do grupy

zaawansowanej. Po trzech latach Picasso przeniósł się do Madrytu i rozpoczął naukę w

Królewskiej Akademii. Picasso choć do końca nie był przekonany do akademickiego

podejścia do sztuki, to zgodnie z sugestią profesorów namalował duży obraz (2x2,5m)

„Nauka i dobroczynność”, za który zyskał uznanie profesorów, liczne dyplomy ,

stypendium i sławę. Nie znosił szkolnej dyscypliny, wolał spędzać czas w muzeum Prado,

oglądając dzieła wielkich mistrzów. Opuścił uczelnię i wrócił do Barcelony. Tam poznał

bohemę artystyczną. Dużo czasu spędzał z kolegami artystami w kawiarni „Cztery koty”,

gdzie malował, szkicował szukając swojego języka wyrazu. Tam też otworzył swoją

pierwszą wystawę.

Prace z tego okresu, to między innymi „Nauka i miłość” , „Autoportret” z 1896r.

     Dotychczasowe osiągnięcia utwierdziły go o tym, że chce być profesjonalnym artystą.

Przeniósł się do Paryża, zamieszkał na Montmartrze. Tam nawiązał kontakty z bohemą

paryską Odwiedzał Luwr, gdzie podziwiał dzieła wielkich mistrzów francuskich.

Picasso wciąż poszukiwał nowych inspiracji .

Prace z tego okresu mają inną tematykę, kolory, style np. „Kobieta z kotem” 1900r. Widać

też wpływ innych artystów na jego twórczość np. E. Munck - obraz „Corrida” .

     W Paryżu nawiązał ważne przyjaźnie, między inny z Carlosem. Casagemasem, który

w 1901r popełnił samobójstwo. Po śmierci przyjaciela Picasso popadł w depresję,

przeżywana żałoba ma duży wpływ na jego twórczość.

     Rozpoczyna się okres niebieski (1901–1904)

W tym okresie paleta barw na jego obrazach się zmienia na błękitną, tematyka jest

smutna, przepełniona bólem, ubóstwem. Przykładowe prace z tego okresu to: „Pogrzeb

Casagemasa”, „Celestyna”, „Stary gitarzysta”, „La Vie”

Można też dostrzec w jego pracach wpływ wielkich mistrzów np. Van Gogha w

„Autoportrecie błękitnym”.

     Kolejnym etapem twórczości Picassa był okres różowy (1904-1906)

Po uporaniu się z żałobą, Picasso zainteresował się życiem cyrkowców. Podobnie

jak oni, wciąż poszukiwał swojego miejsca w świecie. Życie cyrkowców stało się tematem

jego prac. W tym okresie w jego twórczości dominuje kolor różowy, cieplejsze barwy.

Obrazy z tego okresu to „Akrobatka na piłce” „Rodzina arlekina”, „Akrobatka z dzieckiem”.

     Ważnym momentem w życiu Picassa było poznanie rodziny Steinów, znanych

marszandów sztuki. Pablo zaprzyjaźnił się z Gertrudą Stein. Umówił się z nią na sesję

portretową Z tych spotkań powstał najbardziej znany portret w świecie sztuki „Portret

Gertrudy Stein” (1905-1906)

     Okres kubizmu (1907–1917)

Picasso z Georges'em Braque opracował zasady nowego, bardzo odważnego prądu

w sztuce – kubizmu. Nazwa stylu pochodzi od słowa “sześcian”, a jego założeniem jest

przedstawienie świata w postaci geometrycznych brył. W dziełach z tego okresu zmienił

styl, kolorystykę ( brąz, umbra), poszedł w stronę geometryzacji kształtów.

Przełomowe dzieło tego okresu: ''Panny z Awinionu"(1907)

Pierwszą, bardziej radykalną odmianą był kubizm analityczny. Obiekty przedstawione na

płótnie są rozbite na podstawowe, zgeometryzowane elementy, a następnie złożone

ponownie. W okresie kubizmu analitycznego powstają „Akordeonista” , „Człowiek z

gitarą”.

Kolejny okres to kubizm syntetyczny. Charakteryzował się jaskrawą kolorystyką. Do prac

doklejano także np. fragmenty gazet, tworząc trójwymiarowe kolaże.

Obrazy z tego okresu „Gitara”, „Stół muzyka”

     W latach międzywojennych zmieniła się twórczość Picassa, sięgnął po formy

klasyczne, ale także eksperymentuje z nowymi technikami. Interesuje się rzeźbą, grafiką,

teatrem, projektuje dekoracje, stroje.

Malowane w tamtym okresie obrazy charakteryzują się żywymi kolorami, wiele z nich

przedstawia portrety bliskich.

Obrazy z tego okresu; „Trzej muzykanci”, „Matka i dziecko”.

Picasso miał również wpływ na rozwój surrealizmu w Europie.

     Wiele też działo się w jego życiu prywatnym. Picasso spotykał się z wieloma słynnymi

artystami, podróżował, romansował. W 1918r poślubił Olgą Koklową- tancerkę zespołu

baletowego. Z tego związku ma syna Paola.

     Szczególne miejsce w twórczości Picassa zajmuje „Guernica”, obraz który namalował

w 1937r jako protest przeciwko wojnie domowej w Hiszpanii, bombardowaniu miasta

Guernica. Obraz stał się jednym z najbardziej poruszających symboli sprzeciwu wobec

okrucieństw wojny i totalitaryzmu.

     Kolejną kobietą Picassa była Maria Teresa Walter. Owocem ich namiętności była córka

Maya. Rozstali się w 1935 roku, kiedy artysta poznał nową kochankę, Dorę Maar –

artystkę, fotografkę.

Picasso chętnie portretował swoje muzy i kochanki.

Obraz „Czytająca kobieta ” jest portretem Marii Teresy Walter.

Namalował też "Portret Dory".

     W czasie II wojna światowej Picasso pozostał w okupowanym Paryżu. Pod koniec

wojny wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej.

Po wojnie artysta przeprowadził się do leżącej na południu Francji miejscowości Vallauris.

Okres twórczości powojennej Picassa jest bardzo bogaty i różnorodny. W tym czasie

malował, pisał, tworzył monumentalne rzeźby i ceramikę.

np. rzeźba „Kąpiący się”

Ostatnią kobietą Picassa była Jacqueline Roque. Poślubił ją w 1961 roku. Po śmierci

artysty Jacqueline popełniła samobójstwo.

 

W 1948r Picasso odwiedził Polskę. Był zaproszony na pierwszy Światowy Kongres

Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, gdzie narysował słynnego gołąbka

pokoju (symbol kongresu). Odwiedził również Warszawę, Muzeum Narodowemu

podarował ceramikę, był w Wilanowie. Narysował także szkic warszawskiej syrenki.

     Pablo Picasso zmarł 8 kwietnia 1973r. Został pochowany w zamku na południu Francji,

który kupił w 1958r.

     Pablo Picasso był wielkim artystą. Jego wpływ na sztukę i kulturę jest nie tylko trwały, ale

nadal inspiruje nowe pokolenia artystów .

 

                                                                            Anna Różycka