W dniu 11.03.2025 roku uczestniczyliśmy w bardzo ciekawym i pomocnym
wykładzie
„PODOLOGIA I ZAPOBIEGANIE STOPIE CUKRZYCOWEJ ''
Zdrowe stopy w każdym wieku. Podstawy pedicure podologicznego dla seniorów.
Temat ten przybliżyły nam Panie Podolog Agnieszka Gawor i Anna Wodzińska.
Kim jest podolog i czym się zajmuje ?
PODOLOG - to specjalista zajmujący się diagnostyką, profilaktyką i pielęgnacją stóp.
Nie jest to lekarz, ale często podolog współpracuje z lekarzami - dermatologiem,
diabetologiem, ortopedą czy chirurgiem,
Podolog współpracując z poszczególnymi lekarzami jest w stanie poradzić z trudnymi
przypadkami schorzeń stóp – takie jak ciężkie rany u osób z cukrzycą czy miażdżyca.
Dbanie o stopy jest bardzo ważne – szczególnie u seniorów.
Panie przedstawiły nam jak można sobie pomóc w poszczególnych problemach
związanych ze stopami oraz technice bezpiecznej pielęgnacji stóp w domu.
BUDOWA STOPY:
W obrębie stopy znajdują się :
26 kości / co stanowi 13 procent ogółu kości /
33 stawy
107 więzadeł
20 przyczepów mięśniowych
W budowie stopy wyróżniamy dwa łuki : podłużny i poprzeczny.
Ich prawidłowe sklepienie zapewnia właściwą mechanikę chodu.
Prawidłowy chód i obciążenie stopy zapewniają trzy punkty podparcia ;
pod pierwszą i piąta głową śródstopia oraz kości piętowej.
Zaburzenia łuków i punktów podparcia skutkują złym obciążeniem stóp, co może
prowadzić do problemów podologicznych, a także do bólów zwyrodnień czy kontuzji
w wyższych partiach.
SKÓRA STÓP:
-
jest 3-4 razy grubsza niż na innych częściach ciała / ma ok. 4 mm /.
-
Składa się z naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.
-
Naskórek jest bardzo ważną częścią skóry stóp.
-
Ma 0,75 – 1, 2 mm, stale zachodzą w nim procesy tworzenia i przebudowy.
SKÓRA STÓP:
-
Skóra właściwa charakteryzuje się obecnością fibroblastów, włókien kolagenowych
i elastycznych .
-
Skóra podeszwy stóp nie posiada gruczołów łojowych ani mieszków włosowych.
-
Najgłębszą warstwę stanowi tkanka podskórna, która jest zbudowana
z tkanki łącznej i tłuszczowej. Chroni głębsze warstwy skóry przed
zgnieceniem i utratą ciepła.
PAZNOKCIE:
-
Ich główną funkcją jest ochrona opuszki palca przed uszkodzeniem.
-
Często służą do celów diagnostycznych w przypadku różnych chorób
-
Płytka paznokcia wyrasta z macierzy, która znajduje się ok. 3- 6 mm
pod wałem paznokciowym. Poprzez podziały komórkowe w macierzy
tworzy się płytka paznokciowa.
-
Uszkodzenie macierzy grozi trwałą deformacją lub zahamowaniem
wzrostu paznokcia.
FUNKCJE STOPY:
-
Podpora i stabilizacja
-
Amortyzacja
-
Napęd i lokomacja
-
Dopasowanie do podłoża
SPECYFIKA STÓP OSÓB STARSZYCH:
Skóra jest cieńsza i bardziej sucha, zmniejsza się wydzielanie potu.
Zmiany w strukturze paznokcia – są grubsze, twardsze ale bardziej
łamliwe
Problemy z krążeniem – zmniejszony przepływ krwi może prowadzić
do obrzęków, uczucia zimnych stóp, a także spowolnienie gojenie ran.
Sztywność stawów i zmniejszona mobilność – zmiany zwyrodnieniowe
mogą zmniejszać ruchomość w stopie / zwiększa ryzyko upadków /.
Większa podatność na infekcje – osłabiona odporność i problemy z krążeniem
mogą zwiększyć częstość występowania grzybicy czy brodawek wirusowych.
NAJCZĘSTSZE PROBLEMY, Z KTÓRYMI
ZWRACAMY SIĘ DOGABINETU PODOLOGICZNEGO
powstają w wyniku, miejscowego, nadmiernego nacisku lub tarcia np. źle dopasowane obuwie.
Skóra staje się zgrubiała, bolesna, a czasem pęka, prowadząc do stanów zapalnych.
W gabinetach podologicznych odciski usuwa się za pomocą skalpela i dłuta.
PROFILAKTYKA
Wygodne, szerokie obuwie.
Wkładki korygujące chód .
Stosowanie kremów / BEZ MOCZNIKA /.
NIE STOSOWANIE APTECZNYCH PREPARATÓW NA ODCISKI.
Nie stosowanie pumeksu czy tarek.
Regularne wizyty u podologa
PĘKAJĄCE PIĘTY
Często wynikające z przesuszonej skóry.
Może powodować zbyt mocne ścieranie naskórka , chodzenie '' od pięty ''.
Mogą dawać dolegliwości bólowe i stanowić wrota dla zakażenia.
PROFILAKTYKA
Odpowiednie obuwie / miękka wkładka /.
Nawilżanie i natłuszczanie stóp.
Unikanie ścierania.
Unikanie kąpieli z sodą oczyszczoną.
Unikanie tarek i pumeksów i mocznika w wysokim stężeniu.
GRZYBICE PAZNOKCI I SKÓRY
U seniorów często występuje osłabiona odporność i gorsze krążenie co sprzyja
infekcjom grzybicznym.
Paznokcie stają się pogrubione i odbarwione, kruche, a skóra swędząca i łuszcząca.
Ważne jest, żeby pamiętać, że grzybica, która utrzymuje się na paznokciach dłużej
niż pół roku rozprzestrzenia się na resztę organizmu, dlatego warto wdrożyć
antybiotykoterapie.
W gabinecie potologicznym można wykonać badanie mykologiczne, oczyścić
zmienione chorobowo paznokcie za pomocą specjalnych frezów.
PROFILAKTYKA
Codziennie oczyszczanie i osuszanie stóp i przestrzeni międzypalcowych.
Noszenie skarpetek z naturalnych materiałów.
W miejscach takich jak basen, sauna czy hotel noszenie klapków i stosowanie
preparatów antyseptycznych.
W przypadku istniejącego problemu należy zgłosić się do podologa.
WRASTAJĄCE PAZNOKCIE
Najczęściej dotyczy to palca powodującego ból, zaczerwienienie i stan zapalny.
Może doprowadzić do infekcji, a w skrajnych przypadkach do powstawania ropni.
W gabinecie podologicznym podstawą działania jest usunięcie elementu drażniącego.
Działanie antyseptyczne / spreje, kremy /.
Ważne jest znalezienie przyczyny problemu, aby problem nie powracał.
PROFILAKTYKA
Odpowiednie skracanie paznokci,
Odpowiedni dobór obuwia i skarpet.
W razie konieczności wkładki ortopedyczne, odciążenie klamry tamponada paznokcia
czy też tejpowanie.
W przypadku dużego przerostu wałów okołopaznokciowych może być konieczna
chirurgiczna plastyka wałów.
PALUCH KOŚLAWY
Deformacja stopy, w której paluch odchyla się w stronę pozostałych palców.
Powoduje ból, trudności w chodzeniu i problemy z doborem obuwia.
W gabinecie podologicznym, jeśli ruchomość stawu na to pozwala zaleca się
codzienne ćwiczenia bądź stosowanie np. kliny między palcowe.
W ostateczności interwencja chirurgiczna.
PROFILAKTYKA
Wybór odpowiedniego obuwia.
Codzienne ćwiczenia
Wkładki ortopedyczne.
Utrzymywanie prawidłowej masy ciała.
Stosowanie diety bogatej w kolagen, wapń, wit. D, która wspomaga zdrowie stawów
i więzadeł.
PALCE MŁOTKOWATE I SZPONOWATE
Występują w wyniku osłabienia mięśni i wiązadeł stóp.
Mogą prowadzić do bolesnych odcisków i trudności w chodzeniu,
PROFILAKTYKA
Profilaktyka jest taka sama jak w przypadku paluchów koślawych.
STOPA CUKRZYCOWA
Występuje u osób z cukrzycą w wyniku zaburzonego krążenia i neuropatii,
Może prowadzić do trudno gojących się ran, owrzodzeń a nawet amputacji.
Wywołuje zwyrodnienia w obrębie skóry stóp i paznokci, a także mięśni stawów
i kości co może uniemożliwić zdrowe chodzenie.
Osoba z cukrzycą nie może rezygnować z aktywności fizycznej, diety o niskim IG
oraz picia dużej ilości wody.
Obowiązkowe codzienne samobadanie stóp.
JAK DBAĆ O STOPY NA CODZIEŃ PRAKTYCZNE PORADY
higiena : mycie stóp dokładnie, ale delikatnie.
Myj stopy codziennie w letniej wodzie / nie gorącej, aby nie podrażnić skóry /.
Używaj delikatnych mydeł o neutralnym pH – unikaj silnych detergentów.
Dokładnie spłucz mydło, aby nie pozostawało na skórze i nie powodowało
przesuszenia.
Po umyciu dokładnie osusz stopy, zwłaszcza między palcami – wilgoć
sprzyja grzybicy.
Pielęgnacja paznokci : obcinaj prosto, nie za krótko, aby uniknąć wrastania.
Używaj pilnika do wygładzania krawędzi paznokcia.
Jeśli paznokcie są za grube i trudne do obcinania, warto skorzystać z pomocy
podologa.
Nie obcinaj skórek – lepiej delikatnie je odsuwać, aby uniknąć infekcji.
SENIORZY, DIABETYCY I OSOBY Z PROBLEMAMI KRĄŻENIOWYMI
powinni odwiedzać podologa minimum raz na 2 -3 miesiące.
Każdy z uczestników wykładu otrzymał karteczkę z propozycją ćwiczeń,
z doborem odpowiedniego obuwia profilaktyczno – zdrowotnego dla stopy
cukrzycowej i innych dolegliwości ortopedycznych oraz z doborem odpowiednich
kremów, dezodorantów, polecanych produktów do pielęgnacji stóp.
Wykład był bardzo ciekawy, pouczający i ukierunkował nas jak zadbać o stopy,
o zdrowie, bo zdrowie jest najważniejsze.
Bardzo dziękujemy za podzielenie się wiedzą z nami Paniom Agnieszce Gawor
i Annie Wodzińskiej.
Cenne wiadomości spisała Maria Wątorek.